Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, jest groźnym schorzeniem, które może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Warto znać podstawowe informacje na temat tej choroby, aby móc ją rozpoznać i skutecznie leczyć.

Borelioza jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez bakterie Borrelia, które są przenoszone przez kleszcze. Najczęstsze objawy boreliozy to rumień wędrujący, gorączka, bóle stawów, zmęczenie oraz problemy z układem nerwowym. Jednak nie zawsze objawy te są jednoznaczne i łatwe do zidentyfikowania, dlatego warto wiedzieć więcej o tej chorobie.

Przyczyny boreliozy są związane głównie z zakażeniem przez kleszcze. Kiedy kleszcze żywią się krwią zakażonego organizmu, mogą przenosić bakterie Borrelia na człowieka. Innym sposobem przenoszenia boreliozy jest transfuzja krwi, ale jest to bardzo rzadkie zjawisko.

Diagnoza boreliozy może być czasami trudna, ponieważ objawy mogą być podobne do innych chorób. Jednak istnieją testy laboratoryjne, które mogą potwierdzić obecność bakterii Borrelia oraz objawy, które mogą pomóc w diagnozowaniu tej choroby.

Borelioza rozwija się w różnych stadiach, które mają swoje charakterystyczne objawy. Wczesne stadium boreliozy obejmuje rumień wędrujący, który może pojawić się w miejscu ukąszenia kleszcza. Późniejsze stadia boreliozy mogą powodować problemy neurologiczne, problemy z układem sercowo-naczyniowym oraz inne powikłania.

Leczenie boreliozy opiera się głównie na antybiotykach, które mogą zwalczyć bakterie Borrelia. Istnieją również inne metody leczenia, takie jak terapie wspomagające, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów i wspomaganiu procesu zdrowienia.

Aby uniknąć zakażenia boreliozą, warto stosować różne metody profilaktyczne. Obejmują one unikanie obszarów z wysokim ryzykiem występowania kleszczy, stosowanie repelentów oraz noszenie odpowiedniego ubioru, który chroni skórę przed ukąszeniami kleszczy.

Borelioza może prowadzić do powikłań, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Mogą to być powikłania neurologiczne, problemy z sercem czy problemy z układem kostno-stawowym. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie boreliozy.

Choć borelioza może występować u osób w każdym wieku, dzieci są szczególnie narażone na zakażenie. Dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi objawów, metody leczenia i sposobów ochrony swojego dziecka przed boreliozą.

Borelioza może również być związana z innymi schorzeniami, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów czy neuroborelioza. Warto być świadomym tych zależności i konsultować się z lekarzem, jeśli pojawią się objawy sugerujące współistniejące schorzenia.

Podsumowując, borelioza, znana również jako choroba z Lyme, to poważne schorzenie, które może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Warto znać podstawowe informacje na temat tej choroby, aby móc ją rozpoznać, leczyć i uniknąć zakażenia. Zdrowie jest najważniejsze, dlatego edukacja na temat boreliozy jest kluczowa dla ochrony naszego zdrowia.

Wnioski:

• Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, jest groźnym schorzeniem zakaźnym.
• Objawy boreliozy mogą być różnorodne i czasami trudne do zidentyfikowania.
• Zakażenie boreliozą następuje głównie przez kleszcze.
• Diagnoza boreliozy polega na zidentyfikowaniu objawów oraz testach laboratoryjnych.
• Borelioza rozwija się w różnych stadiach, z różnymi objawami.

Czym jest borelioza?

Borelioza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie z rodzaju Borrelia, które przenosi się na człowieka za pośrednictwem ukąszenia zakażonego kleszcza. Jest to schorzenie o globalnym zasięgu, występujące przede wszystkim w obszarach endemicznych dla kleszczy.

Objawy boreliozy mogą być różnorodne i zależą od stadium choroby. Najczęściej występuje rumień wędrujący, który jest charakterystycznym objawem boreliozy. Jest to czerwony, okrągły lub owalny wykwit na skórze, który powstaje w miejscu ukąszenia kleszcza. Rumień wędrujący pojawia się zwykle po kilku dniach lub tygodniach od ukąszenia i może się powiększać, czasami osiągając kilkunastocentymetrową średnicę. Towarzyszą mu także objawy ogólne, takie jak gorączka, osłabienie, bóle mięśni czy stawów.

W późniejszych stadiach boreliozy mogą wystąpić objawy neurologiczne, takie jak bóle głowy, zawroty, zaburzenia mowy czy paresis. Również stawy, serce i inne organy mogą być zaatakowane przez bakterie Borrelia, co prowadzi do różnych powikłań. W związku z tym ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie boreliozy i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Rumień wędrujący jest charakterystycznym objawem boreliozy, ale nie zawsze występuje. Ważne jest zatem zwrócenie uwagi na inne objawy, które mogą wskazywać na zakażenie boreliozą.

Objawy boreliozy:

• Rumień wędrujący
• Gorączka
• Osłabienie
• Bóle mięśni i stawów
• Zawroty głowy
• Bóle głowy
• Zaburzenia mowy
• Paresis

Warto pamiętać, że borelioza może przybierać różne formy i objawy mogą być różnorodne. Jeśli podejrzewasz zakażenie boreliozą, zwróć się do lekarza, który poprawnie postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie.

Przyczyny boreliozy

Borelioza jest chorobą zakaźną, której główną przyczyną jest zakażenie bakterią Borrelia burgdorferi. Najczęstszym sposobem przenoszenia tej bakterii jest ukąszenie przez zainfekowanego kleszcza. Kleszcze są powszechne w lasach, parkach i innych terenach zielonych, szczególnie w okresie letnim.

Przyczyny boreliozy:

• Zakażenie przez kleszcze – Kleszcze stanowią główne źródło zakażeń boreliozą. Bakterie Borrelia burgdorferi mogą przenikać do organizmu przez ukąszenie zainfekowanego kleszcza.
• Sposoby przenoszenia bakterii – Bakteria Borrelia burgdorferi jest przenoszona przez kleszcze, które są nosicielami tej choroby. Kiedy kleszcz ukąsi człowieka, bakterie przechodzą na jego skórę i wnikają do organizmu przez rany spowodowane ukłuciem.

„Zakażenie boreliozą jest najczęstsze w okresie letnim, kiedy to aktywność kleszczy jest największa. Dlatego ważne jest zachowanie ostrożności podczas przebywania na terenach zielonych i stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej.”

Aby uniknąć zakażenia boreliozą, warto nosić długie rękawy i spodnie, stosować repelenty na skórę oraz regularnie sprawdzać ciało pod kątem obecności kleszczy po powrocie z terenów leśnych. Jeśli zostanie zauważony kleszcz, powinien zostać usunięty jak najszybciej, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia.

Diagnostyka boreliozy

Diagnostyka boreliozy ma kluczowe znaczenie dla wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia tej choroby. Istnieje kilka metod diagnozowania boreliozy, które obejmują testy laboratoryjne oraz obserwację i analizę charakterystycznych objawów.

Podstawowym testem wykorzystywanym do diagnozowania boreliozy jest test ELISA (ang. Enzyme-Linked ImmunoSorbent Assay). Metoda ta polega na wykrywaniu przeciwciał przeciwko bakteriom Borrelia w próbkach krwi pacjenta. Jeśli test ELISA jest dodatni lub daje wynik niejednoznaczny, przeprowadza się bardziej specyficzny test Western blot.

Test Western blot jest bardziej precyzyjnym badaniem, które potwierdza obecność przeciwciał skierowanych przeciwko konkretnym białkom bakterii Borrelia. Wynik testu Western blot jest oceniany na podstawie obecności lub braku reakcji między przeciwciałami a białkami.

Diagnoza boreliozy nie opiera się wyłącznie na wynikach testów laboratoryjnych. Ważnym elementem jest również obserwacja objawów klinicznych pacjenta. Charakterystyczne objawy, takie jak rumień wędrujący, ból stawów, ból głowy czy zmęczenie, mogą wspomagać diagnozę boreliozy.

„Diagnostyka boreliozy wymaga zastosowania zarówno testów laboratoryjnych, jak i obserwacji objawów klinicznych.”

Objawy pomocne w diagnozie boreliozy:

• Rumień wędrujący (erythema migrans) – charakterystyczne zaczerwienienie skóry w miejscu ukłucia kleszcza, które powiększa się i może rozprzestrzeniać się wzdłuż ciała.
• Ból stawów, mięśni i kości – często występujący w późniejszych stadiach choroby.
• Ból głowy – często towarzyszący infekcji boreliozą.
• Zmęczenie – objaw, który może utrzymywać się przez długi czas.
• Zaburzenia neurologiczne – w przypadkach rozwoju neuroboreliozy.

W przypadku podejrzenia boreliozy ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania i postawi diagnozę na podstawie wyników testów laboratoryjnych oraz obserwacji objawów klinicznych.

Diagnostyka boreliozy jest kluczowym elementem procesu leczenia tej choroby. Wczesna diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą znacznie poprawić skuteczność terapii oraz zmniejszyć ryzyko powikłań.

Image related to the current section:

Stadium boreliozy

Borelioza to choroba o różnorodnym przebiegu, która rozwija się w różnych etapach. Zrozumienie charakterystycznych objawów dla poszczególnych stadiów boreliozy jest kluczowe dla skutecznego rozpoznania i leczenia.

Stadium I: Plama rumieniowa

Pierwszym stadium boreliozy jest pojawienie się plamy rumieniowej na skórze, zwanej także erythema migrans. Plama rumieniowa często występuje w miejscu ukąszenia kleszcza i może się stopniowo powiększać. Może trwać kilka dni lub kilka tygodni. Charakterystyczne cechy plamy rumieniowej to:

• Czerwony, okrągły lub owalny kształt
• Wielkość większa niż 5 cm
• Możliwość rozprzestrzeniania się na sąsiednie obszary skóry
• Brak swędzenia lub bólu

Jest to stadium, w którym infekcja jest najłatwiejsza do zlokalizowania i z powodzeniem leczona. W przypadku wystąpienia plamy rumieniowej, zaleca się jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem.

Stadium II: Wczesne objawy rozsiane

W drugim stadium boreliozy, bakterie Borrelia rozprzestrzeniają się po organizmie, powodując różnorodne objawy. Wczesne objawy rozsiane boreliozy mogą obejmować:

• Gorączkę
• Bóle mięśni i stawów
• Zmęczenie
• Ból głowy
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Te objawy mogą występować pojedynczo lub równocześnie. W tym stadium boreliozy ważne jest wczesne rozpoznanie i leczenie, aby zapobiec powikłaniom choroby.

Stadium III: Późne objawy boreliozy

W zaawansowanym stadium boreliozy, zwłaszcza w przypadku braku wcześniejszego leczenia, mogą pojawić się późniejsze objawy. Późne objawy boreliozy mogą obejmować:

• Ból stawów, zwłaszcza kolan
• Zaburzenia neurologiczne, takie jak drżenie mięśni, problemy z mową lub pamięcią
• Zapalenie serca
• Problemy skórne

W późnym stadium boreliozy, leczenie może być bardziej skomplikowane, dlatego kluczowe jest wcześniejsze rozpoznanie i odpowiednie leczenie.

Ważne jest, aby odpowiednio zrozumieć różne stadia boreliozy i charakterystyczne objawy, które się pojawiają. Dzięki temu można wczesniej rozpoznać chorobę i skutecznie leczyć. W kolejnym rozdziale omówimy metody leczenia boreliozy.

Leczenie boreliozy

Borelioza to choroba, która wymaga odpowiedniego leczenia, aby skutecznie zwalczyć infekcję bakterią Borrelia. Główną metodą leczenia boreliozy jest stosowanie antybiotyków, które są skuteczne w zwalczaniu tej infekcji.

Antybiotyki przepisywane w przypadku boreliozy obejmują:

• Doksycyklina: Jest to powszechnie stosowany antybiotyk w leczeniu boreliozy. Skutecznie zwalcza infekcję i łagodzi symptomy. Warto jednak pamiętać, że doksycyklina nie jest zalecana dla dzieci poniżej 8. roku życia oraz kobiet w ciąży.
• Cefalosporyny: Są to antybiotyki, które również mogą być stosowane do leczenia boreliozy. W zależności od zaawansowania choroby i indywidualnych czynników pacjenta, lekarz może zalecić odpowiednią formę cefalosporyn.

Ważne jest jednak, aby pamiętać, że leczenie boreliozy powinno być prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza. Odpowiednio dobrany antybiotyk oraz dawkowanie są kluczowe dla skutecznego leczenia tej choroby.

Oprócz antybiotyków, istnieją również inne terapie wspomagające, które mogą być stosowane w leczeniu boreliozy. Należą do nich:

• Terapia objawowa: Mając na uwadze różnorodność objawów boreliozy, istnieje wiele terapii objawowych, które mogą pomóc w łagodzeniu konkretnych dolegliwości, takich jak bóle stawów czy problemy z układem nerwowym.
• Immunoterapia: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić immunoterapię w celu wzmocnienia odporności organizmu i umożliwienia mu skutecznego zwalczania bakterii Borrelia.
• Terapia rehabilitacyjna: Jest to istotna część leczenia boreliozy, szczególnie w przypadku powikłań neurologicznych. Rehabilitacja może pomóc w przywróceniu sprawności ruchowej i redukcji objawów takich jak drżenie mięśni czy problemy z równowagą.

W każdym przypadku leczenia boreliozy istotne jest również monitorowanie postępów i skuteczności terapii. Regularne wizyty u lekarza oraz badania kontrolne pozwalają na ocenę reakcji organizmu na leczenie i dostosowanie terapii w razie potrzeby.

Profilaktyka boreliozy

W celu uniknięcia zakażenia boreliozą istnieje wiele skutecznych działań profilaktycznych. Jednym z kluczowych elementów ochrony jest zapobieganie ukąszeniom kleszczy. Pamiętaj, że te małe owady mogą przenosić bakterie Borrelia, które powodują boreliozę.

Aby chronić się przed ukąszeniem kleszcza, warto przestrzegać poniższych wskazówek:

• Noszenie odzieży długiej, o jasnych kolorach, która skutecznie zasłania ciało.
• Używanie repelentów na skórę i ubrania, które odstraszają kleszcze.
• Przeglądanie ciała pod kątem obecności kleszczy po powrocie z terenów leśnych, parków lub ogrodów.
• Regularne przycinanie trawy i krzewów wokół domu, aby zmniejszyć środowisko sprzyjające życiu kleszczy.

Po zauważeniu kleszcza na ciele niezbędne jest odpowiednie postępowanie. Pamiętaj o tym, że im szybciej usuniesz kleszcza, tym mniejsze ryzyko zakażenia boreliozą. Oto kroki, które warto podjąć:

1. Użyj szczypiec lub pęsety, aby delikatnie chwycić kleszcza blisko skóry.
2. Wykonaj jedno ruchy obrotowe, aby oderwać kleszcza od skóry.
3. Umieść kleszcza w szczelnie zamkniętym pojemniku lub plastikowej torebce.
4. Przemyj miejsce ukąszenia antyseptycznym środkiem.
5. Obserwuj swoje zdrowie przez kilka tygodni od momentu ukąszenia. Jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem.

Pamiętaj, że profilaktyka boreliozy jest ważna nie tylko dla Ciebie, ale także dla twoich bliskich. Dbanie o odpowiednią ochronę przed kleszczami oraz właściwe postępowanie po ukąszeniu może pomóc Ci uniknąć poważnych konsekwencji związanych z boreliozą. Bądź czujny i dbaj o swoje zdrowie!

Powikłania boreliozy

W przypadku nieleczonej lub nieodpowiednio leczonej boreliozy istnieje ryzyko wystąpienia różnych powikłań. Chociaż większość przypadków boreliozy może być skutecznie leczona za pomocą antybiotyków, niektóre osoby mogą doświadczyć długotrwałych problemów zdrowotnych związanych z tą chorobą.

Potencjalne powikłania boreliozy

• Artytis borelioza – Zapalenie stawów jest jednym z najczęstszych powikłań boreliozy. Objawia się bólem, obrzękiem i sztywnością stawów. Może prowadzić do trwałego uszkodzenia stawów, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone.
• Borelioza neurologiczna – Bakterie Borrelia mogą również przenikać do układu nerwowego, powodując różne objawy neurologiczne, takie jak ból głowy, szumy uszne, zawroty głowy, problemy z równowagą i koordynacją, a nawet zapalenie opon mózgowych.
• Zapalenie serca – W rzadkich przypadkach borelioza może spowodować zapalenie mięśnia sercowego, co może prowadzić do zaburzeń rytmu serca i innych poważnych komplikacji sercowo-naczyniowych.
• Borelioza skórna – Powikłania skórne boreliozy to m.in. przewlekła zmiana skórna nazywana przewlekłym rumieniem wędrującym, trudno gojące się rany i inne problemy dermatologiczne.
• Objawy pozastawowe – Niektóre osoby mogą doświadczać objawów pozastawowych boreliozy, takich jak problemy z koncentracją, zmęczenie chroniczne, bóle mięśni i stawów, problemy z trawieniem oraz zaburzenia snu.

W celu uniknięcia powikłań boreliozy, ważne jest jak najszybsze rozpoznanie i odpowiednie leczenie tej choroby. Regularne badania profilaktyczne oraz świadomość objawów boreliozy są kluczowe dla ochrony zdrowia.

Borelioza u dzieci

Borelioza może również dotykać dzieci, a istnieją specyficzne czynniki związane z tą chorobą w przypadku najmłodszych pacjentów. Należy zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę, diagnozowanie i leczenie boreliozy u dzieci, aby zapewnić im zdrowie i dobre samopoczucie.

Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą zostać ukąszone przez zainfekowane kleszcze i przeniesienie bakterii Borrelia do organizmu. Niestety, dzieci są często bardziej narażone na ukąszenia przez kleszcze ze względu na swoją aktywność na świeżym powietrzu. Dlatego ważne jest, aby nauczyć dzieci odpowiednich środków ostrożności, takich jak noszenie długich ubrań i stosowanie środków odstraszających kleszcze.

Objawy boreliozy u dzieci mogą być różne niż u dorosłych. Dzieci często nie potrafią zidentyfikować i wyrazić swoich dolegliwości w sposób precyzyjny. Mogą wykazywać ogólne symptomy, takie jak zmęczenie, bóle mięśni i stawów, gorączka czy osłabienie. Dlatego ważne jest, aby rodzice i opiekunowie byli świadomi potencjalnych objawów boreliozy u dzieci i w razie potrzeby skonsultowali się z lekarzem.

Metody diagnozowania boreliozy u dzieci

Diagnozowanie boreliozy u dzieci opiera się na podobnych metodach jak u dorosłych. Początkowo lekarz może przeprowadzić wywiad medyczny, pytając o objawy i potencjalne narażenie na kleszcze. Następnie zostanie wykonany test ELISA, który jest tzw. testem przesiewowym. Jeśli wynik jest dodatni, będzie konieczne potwierdzenie diagnozy za pomocą testu Western blot.

Pamiętajmy, że diagnoza boreliozy u dzieci może być trudniejsza, ponieważ objawy często są bardziej ogólne i mogą zlewać się z innymi schorzeniami. Dlatego ważne jest, aby rodzice byli czujni i zwracali uwagę na wszelkie zmiany w zdrowiu swoich dzieci.

Leczenie i profilaktyka boreliozy u dzieci

Leczenie boreliozy u dzieci zazwyczaj opiera się na podawaniu antybiotyków przez określony czas. Dobór odpowiedniego antybiotyku i dawkowanie będą zależne od wieku dziecka, wagi oraz stadium rozwoju choroby. Ważne jest, aby rozpocząć leczenie jak najszybciej po potwierdzeniu diagnozy.

Co ważne, profilaktyka boreliozy u dzieci polega na unikaniu ukąszeń przez kleszcze. Należy uczyć dzieci, jak unikać obszarów z wysokim ryzykiem występowania kleszczy, jak nosić odpowiednią odzież ochronną i jakie środki odstraszające stosować. Po pobycie na świeżym powietrzu, warto dokładnie sprawdzić ciało dziecka w poszukiwaniu kleszczy i natychmiast usunąć je, jeśli zostaną znalezione.

Borelioza jest poważnym zagrożeniem dla dzieci, dlatego należy poświęcić uwagę profilaktyce, diagnozowaniu i leczeniu tej choroby. Wiedza na temat boreliozy u dzieci może pomóc w ochronie zdrowia najmłodszych i zapewnić im komfortową przyszłość.

Borelioza a inne schorzenia

Borelioza, będąca chorobą zakaźną przenoszoną przez kleszcze, może również prowadzić do wystąpienia współistniejących schorzeń. Istnieje wiele innych chorób, które mogą współistnieć z boreliozą, co ma istotne znaczenie dla diagnozy, leczenia i długoterminowych skutków tej choroby.

Borelioza i reumatoidalne zapalenie stawów:

Jednym z najczęstszych schorzeń współistniejących z boreliozą jest reumatoidalne zapalenie stawów. Osoby z boreliozą często doświadczają bólu stawów i stawiania się rano, co może być mylone z objawami reumatoidalnego zapalenia stawów. Diagnoza różnicowa między tymi dwoma schorzeniami jest istotna dla odpowiedniego leczenia i zarządzania. W niektórych przypadkach borelioza może nawet wywołać reumatoidalne zapalenie stawów u osób, które wcześniej nie miały predyspozycji do tego schorzenia.

Borelioza i neuroborelioza:

Innym poważnym schorzeniem współistniejącym z boreliozą jest neuroborelioza. Bakterie Borrelia mogą przenikać do układu nerwowego, powodując rozmaite objawy neurologiczne. Pacjenci mogą doświadczać bólów głowy, nadwrażliwości na światło, problemy z równowagą czy problemy z pamięcią. Wprowadzenie odpowiedniego leczenia i zarządzanie neuroboreliozą są niezwykle ważne dla minimalizacji powikłań neurologicznych związanych z boreliozą.

Borelioza często jest niejednoznaczna w swoich objawach i może naśladować inne schorzenia, dlatego istotne jest przeprowadzenie odpowiednich badań oraz konsultacji między różnymi specjalistami, takimi jak reumatolodzy, neurologowie czy dermatolodzy, w przypadku podejrzenia boreliozy w celu właściwego postawienia diagnozy i zaplanowania leczenia.

Łącząc informacje

Ważne jest, aby pacjenci i specjaliści zdrowia mieli świadomość, że borelioza może współistnieć z innymi schorzeniami. W przypadku podejrzenia boreliozy istotne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnozy, by wykluczyć lub potwierdzić obecność innych schorzeń współistniejących. Świadomość tych zależności pozwoli na dostosowanie leczenia i zaplanowanie długoterminowej opieki dla pacjentów z boreliozą.

Wniosek

Artykuł przedstawia kompleksową wiedzę na temat boreliozy, jej objawów, przyczyn, diagnozowania, stadium, leczenia oraz profilaktyki. Borelioza jest poważną chorobą, która może prowadzić do wielu powikłań, dlatego ważne jest, aby zdobyć odpowiednią wiedzę na temat tej choroby.

Zakażenie boreliozą jest najczęściej przenoszone przez ukąszenie kleszcza, dlatego kluczowe jest unikanie kontaktu z tymi owadami oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony. Wczesna diagnoza i właściwe leczenie boreliozy są kluczowe dla powrotu do zdrowia.

Wszystkim czytelnikom artykułu polecamy zgłoszenie się do lekarza w przypadku wystąpienia jakichkolwiek podejrzanych objawów lub ukąszenia kleszcza. Pamiętajmy, że szeroka wiedza na temat boreliozy i odpowiednia profilaktyka pomagają chronić nasze zdrowie i zdrowie naszych bliskich.

admin